Mặc dù sản xuất và doanh số ô tô Trung Quốc trong tháng 4 đều có xu hướng giảm, nhưng ngành công nghiệp vẫn rất lạc quan về tương lai của thị trường ô tô Trung Quốc.
Vào ngày 15 tháng 5 tại Diễn đàn Ô tô Trung Quốc năm 2017, Phó Chủ tịch Thường trực Hiệp hội Công nghiệp Ô tô Trung Quốc, ông Đặng Dương, đã mạnh mẽ đưa ra dự đoán rằng sản lượng ô tô có thể tăng gần gấp đôi, đạt khoảng 50 triệu xe mỗi năm, trong đó bán nội địa là 40 triệu xe và xuất khẩu quốc tế là 10 triệu xe. Ngay sau khi phát biểu, lời nói của ông đã trở thành chủ đề nổi bật nhất trong giới ô tô trong ngày.
Năm ngoái, dưới tác động của việc chính sách miễn thuế mua sắm xe cỡ nhỏ dưới 1.6L sắp hết hiệu lực, thị trường ô tô Trung Quốc lại đạt được mức tăng trưởng cao với 13.7%. Sản lượng và doanh số lần lượt đạt 28,119,000 xe và 28,028,000 xe. Kết quả này khiến nhiều người tin rằng đạt được mục tiêu 30 triệu xe sản xuất và bán trong năm nay là rất khả thi. Tuy nhiên, không ai ngờ rằng chỉ sau bốn tháng, mức tăng trưởng hai chữ số đã chuyển thành mức giảm, sự đảo chiều đột ngột của thị trường ô tô Trung Quốc đã khiến nhiều người thận trọng hơn về triển vọng tương lai.
Trong bối cảnh này, dự đoán 50 triệu xe của ông Đặng Dương chắc chắn sẽ gây tranh cãi. Trừ phần xuất khẩu 10 triệu xe ra nước ngoài, ông cho rằng thị trường nội địa có thể đạt được mức sản lượng và doanh số 40 triệu xe mỗi năm. Con số này đã vượt qua tổng sản lượng và doanh số hàng năm của ba thị trường ô tô lớn nhất thế giới là Mỹ, Nhật Bản và châu Âu. Người ta đặt câu hỏi: Nơi nào có đủ không gian để thị trường ô tô Trung Quốc đạt được quy mô 40 triệu xe?
Một lý lẽ quen thuộc là các khu vực trung tây và những thành phố nhỏ thứ năm trở đi sẽ là động lực chính cho sự tăng trưởng của thị trường ô tô Trung Quốc trong tương lai. Lý lẽ này, khi nhìn lại hiện tại, vẫn có sức thuyết phục nhất định. Từ tỷ lệ sở hữu xe hơi trên một nghìn người dân, năm 2016 Trung Quốc chỉ đạt 140 chiếc, trong khi con số này ở Mỹ là 800 chiếc và ở Nhật Bản là 600 chiếc.
789club
Tỷ lệ này của Trung Quốc không chỉ chênh lệch lớn so với các nước phát triển như Mỹ và Nhật Bản mà còn kém xa các quốc gia đang phát triển như Malaysia và Mexico. Theo chỉ số này, thị trường ô tô Trung Quốc vẫn còn nhiều dư địa phát triển.
Tuy nhiên, bên cạnh chỉ số tỷ lệ sở hữu xe hơi, tình trạng thực tế của hạ tầng giao thông ở Trung Quốc có thể chịu được sản lượng và doanh số 40 triệu xe mỗi năm hay không vẫn là một dấu hỏi lớn. Cấu trúc đô thị của Trung Quốc đang chuyển sang hướng tập trung hóa, nghĩa là nông dân di cư vào thành phố, dân cư từ các thị xã nhỏ chuyển lên các thành phố cấp cao hơn, và cư dân các thành phố nhỏ chuyển đến các thành phố lớn hơn.
bảng xếp hạng bóng đá
Điều này có nghĩa là, khác với Mỹ nơi phụ thuộc nhiều vào ô tô do phân bố dân cư phân tán, nhu cầu sử dụng xe hơi ở nhiều thành phố Trung Quốc đang giảm dần.
Ví dụ như ở các thành phố lớn như Bắc Kinh, Thượng Hải, Quảng Châu và Thâm Quyến, khi mật độ dân số ngày càng tăng, khả năng chịu tải của đường phố đối với phương tiện cơ giới đã gần chạm giới hạn. Trong tình hình này, sự phụ thuộc vào hệ thống giao thông công cộng ngày càng lớn, và nhu cầu sử dụng xe hơi ngày càng giảm. Đặc biệt, khi số lượng các thành phố áp dụng chính sách hạn chế đăng ký xe tiếp tục tăng, tiềm năng tăng trưởng của thị trường ô tô trong nước cũng bị ảnh hưởng đáng kể.
Ông Trương Lập Quân, Phó Giám đốc Bộ phận Kinh tế Tổng hợp của Viện Nghiên cứu Phát triển Quốc gia Trung Quốc, cho biết rằng việc tám thành phố lớn áp dụng hạn chế đăng ký xe đã làm giảm khoảng 2 triệu xe được bán ra. Đây là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến sự phát triển của thị trường ô tô Trung Quốc, và cũng là lý do chính khiến tỷ lệ sở hữu xe hơi trên một nghìn người dân vượt quá 100 xe thì mức giảm lớn sẽ xảy ra.
Trong khi đó, ở các thành phố nhỏ và vừa có trình độ phát triển kinh tế thấp, việc mua xe hơi mặc dù không bị hạn chế, nhưng do dân cư thưa thớt và năng lực tài chính hạn chế, doanh số bán xe cũng khó tăng nhanh chóng. Theo dữ liệu điều tra của Công ty Tư vấn Airey, hiện tại tốc độ tăng trưởng doanh số xe hơi ở các thành phố thứ năm và thứ sáu chủ yếu tập trung ở các khu vực miền Đông Nam và Trung bộ; miền Bắc và miền Nam xếp thứ hai về số lượng người sở hữu xe; trong khi Tây Nam, Tây Bắc và Đông Bắc có ít người sở hữu xe nhất.
Một xu hướng đáng chú ý là kể từ khi chính phủ Trung Quốc ban hành chính sách khuyến khích xe xuống nông thôn vào năm 2009, nhu cầu tiêu dùng xe hơi ở các thành phố thứ năm và thứ sáu đã liên tục được giải phóng. Theo dữ liệu từ Công ty Tư vấn Roland Berger, tổng thị phần của các thành phố thứ năm và thứ sáu đã vượt quá một nửa tổng doanh số toàn thị trường. Về tương lai, động lực tăng trưởng ở khu vực này còn kéo dài bao lâu và còn bao nhiêu tiềm năng chưa khai thác, cần phải suy nghĩ kỹ lưỡng.
Vành đai và Con đường
Phần này, sự phát triển của ngành công nghiệp ô tô Đức là một ví dụ điển hình. Là một quốc gia có thị trường ô tô phát triển hoàn thiện, Đức mỗi năm bán ra khoảng 3,5 triệu xe mới, nhưng lượng xuất khẩu vượt quá 4 triệu xe, điều này đã khiến quy mô ngành công nghiệp ô tô của họ đủ lớn. Nếu thương hiệu ô tô Trung Quốc cũng có thể xuất khẩu xe hơi như thương hiệu Đức, với số lượng đơn đặt hàng lớn, thì giới hạn sản lượng của ngành công nghiệp ô tô Trung Quốc chắc chắn sẽ tăng lên gấp bội, và 50 triệu xe mỗi năm không phải là giới hạn cuối cùng.
